Gierałcice (powiat nyski)

Gierałcice
	wieś
	; Kościół św. Michała Archanioła
Państwo	Polska
Województwo	opolskie
Powiat	nyski
Gmina	Głuchołazy
Wysokość	270–320 m n.p.m.
Liczba ludności (2011)	882
Strefa numeracyjna	77
Kod pocztowy	48-340
Tablice rejestracyjne	ONY
SIMC	0494686
	Położenie na mapie gminy Głuchołazy Gierałcice
	Położenie na mapie Polski Gierałcice
	Położenie na mapie województwa opolskiego Gierałcice
	Położenie na mapie powiatu nyskiego Gierałcice
	50°20′17″N 17°19′14″E/50,338056 17,320556
	Multimedia w Wikimedia Commons

Gierałcice (daw. Gierałtowice, niem. Giersdorf^[5]^[6]) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie nyskim, w gminie Głuchołazy^[7]. Historycznie leży na Dolnym Śląsku, na ziemi nyskiej, na terenie Przedgórza Burgrabickiego, będącego częścią Przedgórza Paczkowskiego.

Częścią wsi jest Radzów^[8].

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do ówczesnego województwa opolskiego.

Według danych na 2011 wieś była zamieszkana przez 882 osoby^[3].

Geografia[edytuj | edytuj kod]

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Wieś jest położona w południowo-zachodniej Polsce, w województwie opolskim, około 1 km od granicy z Czechami, na Przedgórzu Paczkowskim. Należy do Euroregionu Pradziad^[9].

Środowisko naturalne[edytuj | edytuj kod]

W Gierałcicach panuje klimat umiarkowany ciepły. Średnia temperatura roczna wynosi +7,8 °C. Duże zróżnicowanie dotyczy termicznych pór roku. Średnie roczne opady atmosferyczne w rejonie Gierałcic wynoszą 614 mm. Dominują wiatry zachodnie^[10].

Nazwa[edytuj | edytuj kod]

W 1284 r. miejscowość została wymieniona pod nazwą Geraltici^[5], a w 1301 r. pod nazwą Gesen (Jesionów)^[2].

Nazwa miejscowości pochodzi od nazwiska pierwszego sołtysa kolonizacyjnego^[2].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Miejscowość ponownie lokowana w 1210 roku^[2].

W latach 1945–1950 Gierałcice należały do województwa śląskiego, a od 1950 do województwa opolskiego.

W latach 1945–1991 stacjonowała w Gierałcicach strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza, która podlegała 45 Batalionowi WOP w Prudniku. 16 maja 1991 r. strażnica została przejęta przez Straż Graniczną i funkcjonowała do 1 stycznia 2003 roku, kiedy to została rozformowana^[11].

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

Na listę zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa wpisane są^[12]:

kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła, wzmiankowany w 1300 roku^[5], późnogotycki z 1503 roku, lata 1869–1891, o cechach neogotyckich^[2] z renesansową wieżą zakończoną ostrym hełmem barokowym pochodzącym z 1615 roku,
dwór z XVII wieku, k. XIX wieku; zbudowany w stylu gotyckim (1492 rok), przebudowany na renesansowy w XVI wieku, z herbami biskupstwa nyskiego i rodziny von Troilo z 1615 r. na frontonie^[2]^[5].

Inne zabytki:

późnobarokowa plebania^[2],
remiza strażacka.

Kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła
Dwór

Ochotnicza straż pożarna[edytuj | edytuj kod]

W Gierałcicach działa ochotnicza straż pożarna. OSP niejednokrotnie brało udział w Mistrzostwach Województwa Opolskiego oraz Mistrzostwach Polski (różne grupy), a także w zawodach w Niemczech czy Czechach.

Gospodarka[edytuj | edytuj kod]

W Gierałcicach znajduje się rolnicza spółdzielnia produkcyjna.

Turystyka[edytuj | edytuj kod]

15 lipca 2010, w ramach organizowanego w Prudniku VI Europejskiego Tygodnia Turystyki Rowerowej, w którym wzięli udział rowerzyści z całej Europy, przez Gierałcice prowadziła trasa „Szlakiem błogosławionej Marii Luizy Merkert”^[13].

Szlaki rowerowe[edytuj | edytuj kod]

Przez Gierałcice prowadzą szlaki rowerowe^[14]:

Trasa rowerowa PTTK nr R9: Głuchołazy – Kolonia Jagiellońska – Bodzanów – Rudawa – Nowy Świętów – Wilamowice Nyskie – Gierałcice – Biskupów – Łączki – granica województw opolskiego i dolnośląskiego
Trasa rowerowa PTTK nr 60-c: Prudnik – Prudnik, Osiedle Tysiąclecia – Lipno – Prudnik-Las – Dębowiec – Pokrzywna – Jarnołtówek – Konradów – Głuchołazy – Kolonia Jagiellońska – Gierałcice – Biskupów – Burgrabice – Kijów – Gościce

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 32503
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Wycieczki dalsze. W: Zbygniew Martynowski, Krzysztof R. Mazurski: Głuchołazy i okolice. Warszawa: Wydawnictwo „Sport i turystyka”, 1977, s. 50–51. (pol.).
↑ ^a ^b GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2016-09-23].
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych – Poczta Polska. „Spis numerów adresowych”, s. według indeksu nazw, 2013. Warszawa: Poczta Polska S.A..
↑ ^a ^b ^c ^d Głuchołazy – Sołectwo Gierałcice – (270–320 m n.p.m.), niem. Giersdorf. Urząd Miejski w Głuchołazach. [dostęp 2015-09-20]. (pol.).
↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262).
↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2023
↑ Mapa interaktywna [online], emapy.com [dostęp 2020-11-25] .
↑ Klimat: Gierałcice: Klimatogram, wykres temperatury, tabela klimatu – Climate-Data.org [online], pl.climate-data.org [dostęp 2020-11-25] .
↑ Zarządzenie nr 0-58 z dnia 13.12.2002 roku Komendanta Głównego Straży Granicznej.
↑ ED: Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków – stan na 30 czerwca 2015 r. – woj. opolskie. Narodowy Instytut Dziedzictwa, 2015-06-30. s. 60. [dostęp 2015-09-20]. (pol.).
↑ Trasy rowerowe VI ETTR w Prudniku, „Tygodnik Prudnicki”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, 27 (1019), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 7 lipca 2010, s. 20–21, ISSN 1231-904X .
↑ Okolice Prudnika, [w:] KarolK. Kawałko KarolK., Szlaki rowerowe Śląska Opolskiego, Piła: Wydawnictwo BIK: na zlecenie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Opolskiego, 2009, s. 13, ISBN 978-83-7618-031-1 .

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Słownik Geografii Turystycznej Sudetów. Wzgórza Niemczańsko-Strzelińskie. Przedgórze Paczkowskie, tom 21 A-M, pod red. M. Staffy, Wydawnictwo I-BIS, Wrocław 2008, s. 235–238

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 32503

[MarMaz1977-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Wycieczki dalsze. W: Zbygniew Martynowski, Krzysztof R. Mazurski: Głuchołazy i okolice. Warszawa: Wydawnictwo „Sport i turystyka”, 1977, s. 50–51. (pol.).

[GUS-3] GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2016-09-23].

[poczta-4] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych – Poczta Polska. „Spis numerów adresowych”, s. według indeksu nazw, 2013. Warszawa: Poczta Polska S.A..

[Głuchołazy-5] Głuchołazy – Sołectwo Gierałcice – (270–320 m n.p.m.), niem. Giersdorf. Urząd Miejski w Głuchołazach. [dostęp 2015-09-20]. (pol.).

[MP-6] Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262).

[R2013-7] Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).

[8] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2023

[9] Mapa interaktywna [online], emapy.com [dostęp 2020-11-25] .

[10] Klimat: Gierałcice: Klimatogram, wykres temperatury, tabela klimatu – Climate-Data.org [online], pl.climate-data.org [dostęp 2020-11-25] .

[11] Zarządzenie nr 0-58 z dnia 13.12.2002 roku Komendanta Głównego Straży Granicznej.

[NID-12] ED: Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków – stan na 30 czerwca 2015 r. – woj. opolskie. Narodowy Instytut Dziedzictwa, 2015-06-30. s. 60. [dostęp 2015-09-20]. (pol.).

[13] Trasy rowerowe VI ETTR w Prudniku, „Tygodnik Prudnicki”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, 27 (1019), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 7 lipca 2010, s. 20–21, ISSN 1231-904X .

[14] Okolice Prudnika, [w:] KarolK. Kawałko KarolK., Szlaki rowerowe Śląska Opolskiego, Piła: Wydawnictwo BIK: na zlecenie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Opolskiego, 2009, s. 13, ISBN 978-83-7618-031-1 .

[2]

[3]

[4]

[1]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

Miasto	Głuchołazy
Części miasta	Głuchołazy-Zdrój Kamieniec Kolonia Jagiellońska
Wsie	Biskupów Bodzanów Burgrabice Charbielin Gierałcice Jarnołtówek Konradów Markowice Nowy Las Nowy Świętów Podlesie Pokrzywna Polski Świętów Sławniowice Stary Las Sucha Kamienica Wilamowice Nyskie
Osady	Osiedle Pasterówka Osiedle Pionierów
Części wsi	Dłużnica Gęstwina Kletnik Komorów Łączki Rudawa Starowice
Przysiółki wsi	Kolonia Kaszubska Skowronków
Nieoficjalna część wsi	Bolkowice